فناوری های جدید چگونه می‌توانند مانع تاخت و تاز دلار شوند؟

به گزارش اکونومیست، در شرایطی که آمریکا از نفوذ مالی خود برای تحت فشار گذاشتن روسیه استفاده کرده است، سایرین به سمت سیستم مالی مبتنی بر دلار به عنوان پناهگاه امن هجوم آورده‌اند. این قدرت چرخه‌ای دلار بر چشم‌انداز مالی جهانی مسلط است. اما اگر دقیق‌تر نگاه کنید، تغییرات فناوری که در نهایت می‌تواند قدرت دلار را به چالش بکشد، در حال افزایش است.

افزایش قدرت دلار منعکس کننده چندین نیرو است. در شرایطی که اروپا و چین با رکود روبه‌رو هستند، اقتصاد آمریکا به طرز قابل توجهی تاب‌آور است و رشد مشاغل و سود همچنان به قدرت خود، ادامه دارد. تورم در آمریکا بالا است و فدرال رزرو نرخ ها را سریع‌تر و بیشتر از سایر بانک‌های مرکزی بزرگ افزایش می‌دهد. بحران‌های انرژی نیز شوک‌های تجاری هستند که به نفع صادرکنندگان انرژی و مجازات ارزهای واردکنندگان آن تمام می‌شود؛ این درحالی است که به لطف انقلاب شیل، آمریکا در سال ۲۰۱۹ برای اولین بار از سال ۱۹۵۲، به یک صادرکننده انرژی خالص تبدیل شد. با چنین شرایطی به نظر نمی‌رسد که هیچ یک از این پویایی‌ها که به افزایش قدرت دلار منجر می‌شود، به زودی کمرنگ شوند.

برای آمریکا ارزش بالای دلار مزایایی دارد؛ علی‌رغم اینکه قدرت بالای دلار ممکن است برخی مشکلات رقابتی بلندمدت ایجاد کند، اما به کاهش تورم کمک خواهد کرد. در مقابل، برای بسیاری از نقاط جهان ارزش بالای دلار یک خبر بد است زیرا دلار در صورتحساب تجاری و بدهی‌های فرامرزی همچنان برجسته است، در نتیجه با افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو و انتقال سرمایه به آمریکا، منابع مالی بازارهای نوظهور تحت فشار قرار می‌گیرد. اگرچه تا کنون اقتصادهای بزرگ مانند هند به خوبی توانستند از اقتصاد خود در برابر قدرت بالای دلار محافظت کنند، اما کشورهای کوچک‌تری مانند سریلانکا و پاکستان با بدهی‌های سنگین، با مشکلات بزرگی روبه‌رو هستند.

استقامت این سیستم جهانی مبتنی بر دلار، به رغم نارضایتی‌هایی که برمی‌انگیزد، گواهی بر ماندگاری قدرت اقتصادی آمریکا است که در ۱۵ سال گذشته با چالش‌های مهمی نظیر بحران مالی، همه‌گیری کرونا که به طرز بدی مدیریت شد، کسری مالی در حال افزایش و همچنین بحران قانون اساسی در سال ۲۰۲۱، روبه‌رو بوده است. با این وجود، با بالا رفتن نرخ دلار، دو پیشرفت تکنولوژیک مورد توجه قرار گرفته است.

در وهله اول، درحال حاضر سیستم‌های پرداخت و ارز دیجیتال دولتی جدید مورد توجه قرار گرفته‌اند. یوان الکترونیکی چین اکنون ۲۶۰ میلیون کاربر دارد و این فناوری به کار گرفته شده ممکن است در نهایت به چین اجازه دهد تا شبکه پرداخت جهانی خود را با حفظ کنترل سرمایه، که چین آن را برای حفظ ثبات ضروری می‌داند، اجرا کند. چنین شرایطی همچنین می‌تواند اقتصاد چین را در برابر تحریم‌های آمریکا مصون نگه دارد.

در کشورهای دیگر نیز سیستم‌های پرداخت دولتی به مانند یک شبکه قدرتمند عمل می‌کنند. سیستم UPI هند گسترده است و سیستم پرداخت برزیل (Pix) توسط ۱۲۶میلیون نفر استفاده شده است. اگرچه درحال حاضر این شبکه‌های پرداخت، داخلی هستند، اما در آینده آنها می‌توانند معاملات برون مرزی را به عنوان جایگزینی برای سیستم مبتنی بر دلار تسهیل کنند.

همچنین اگر به ارزهای دیجیتال فراتر از کلاهبرداری‌ها و حباب‌های آن نگاه کنید، فناوری‌های مالی غیرمتمرکز به پیشرفت خود ادامه می‌دهند. توسعه‌دهندگان به دنبال ارتقای بلاک‌چین اتریوم هستند که اکثر برنامه‌های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بر اساس آن هستند. از سوی دیگر، اتریوم، دومین رمزارز بزرگ بازار، در ۱۵سپتامبر، شاهد یک بروزرسانی خواهد بود. در این آپدیت، اتریوم به منظور اتخاذ تصمیمات جمعی به سازوکار اثبات سهام تغییر خواهد کرد. با استفاده از این سازوکار، انرژی بسیار کمتری برای استخراج اتریوم استفاده خواهد شد؛ به عبارتی دیگر، میزان کاهش انرژی مصرفی به اندازه خاموش شدن کل کشور شیلی خواهد بود. این می‌تواند راه را برای اتریوم هموار کند تا در مدیریت حجم بالای تراکنش‌ها کارآمدتر شود و رقیب جهانی معتبرتری برای امور مالی سنتی باشد.

دلار در قرن بیستم، استرلینگ را به عنوان ارز ذخیره جهان تحت الشعاع قرار داد تا به طور گسترده به عنوان واحد حساب، ذخیره ارزش و وسیله پرداخت مورد استفاده قرار گیرد. تغییر بعدی در رژیم‌های ارزی ممکن است چندان واضح نباشد، زیرا فناوری‌های جدید تفکیک برخی از عملکردهای ارز ذخیره‌سازی را ممکن می‌سازد، به عنوان مثال به کشورها اجازه می‌دهد تا در پرداخت‌ها خودمختار باشند، بدون اینکه نقش دلار در سایر زمینه‌ها به چالش کشیده شود. وضعیت ذخیره ارزی دلار هنوز تغییر نکرده است، اما فناوری معنای ارز ذخیره بودن را تغییر خواهد داد.